Εναρκτήρια Ομιλία
Κύριε Πρόεδρε, Αξιότιμα Μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου,
Ο Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων μας υπενθυμίζει ότι «η Ένωση εδράζεται στις αδιαίρετες και οικουμενικές αξίες της αξιοπρέπειας του ανθρώπου, της ελευθερίας, της ισότητας και της αλληλεγγύης• ερείδεται στις αρχές της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου.
Η Ένωση τοποθετεί τον άνθρωπο στην καρδιά της δράσης της, καθιερώνοντας την ιθαγένεια της Ένωσης και δημιουργώντας ένα χώρο ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης».
Πάνω απ’ όλα, ο Χάρτης αυτός περιγράφει τι είναι η Ευρώπη και καθορίζει την αποστολή που έχουμε μπροστά μας στον τομέα της μετανάστευσης και των εσωτερικών υποθέσεων.
Η πραγματικότητα που αντιμετωπίζουμε στο εν λόγω πεδίο αποτελεί πρόκληση και σε μεγάλο βαθμό η κοινή μας ευθύνη θα αποτελέσει δοκιμασία για τον ρυθμό της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και τη νομιμοποίηση της ευρωπαϊκής υπόσχεσης.
Ποια είναι η σημερινή πραγματικότητα;
– ένα γεωπολιτικό περιβάλλον που εκρήγνυται
– μια νέα τρομοκρατική απειλή που έχει καταστήσει σαφή τη φιλοδοξία της να πλήξει τις κοινωνίες μας
– μια ευρωπαϊκή οικονομία που αγωνίζεται να ανακάμψει από την κρίση
– μια γηράσκουσα ήπειρο σε ένα νέο από δημογραφική άποψη κόσμο
– γκέτο μέσα στις πόλεις μας που όλο και περισσότερο αναζητούν καταφύγιο σε εξτρεμιστικές ιδέες
– εξελιγμένες μορφές εγκλήματος που δεν γνωρίζουν σύνορα
– και μια συνεχή ανθρωπιστική καταστροφή στα σύνορά μας, που βρίσκεται σε οδυνηρή αντίθεση με την κοινή μας ηθική και πολιτική κληρονομιά.
Εξάλλου, αντιμετωπίζουμε και την αυξανόμενη δυσαρέσκεια των Ευρωπαίων πολιτών.
Θέλω να καταστήσω σαφές από την αρχή:
Η απάντηση στις προκλήσεις αυτές δεν είναι το «Οχυρό Ευρώπη».
Η ιστορία έχει αποδείξει ότι τα «οχυρά» που κτίστηκαν για προστασία από εξωτερικές απειλές, μετατράπηκαν σε οχυρά που υποδούλωσαν εκείνους που απέβλεπαν να προστατεύσουν.
Αυτή η κατεύθυνση δεν αποτελεί μέρος της εντολής μας.
Η Ευρώπη μπορεί να ευημερήσει μόνον εφόσον διευκολύνει δυναμικά την κινητικότητα ιδεών, εμπορευμάτων και ανθρώπων.
Το άνοιγμα στον κόσμο, αφενός, και η ασφάλεια, αφετέρου, αποτελούν τους πυλώνες του ευρωπαϊκού οικοδομήματος.
Η αποστολή της παρούσας Επιτροπής στον τομέα της μετανάστευσης και των εσωτερικών υποθέσεων είναι σαφής:
Πρέπει να καταστήσουμε την ασφάλεια και την ευκολότερη κινητικότητα σε υπόβαθρο μιας Ευρώπης που μεγαλώνει χωρίς φόβο.
Για τον σκοπό αυτό,
• Οφείλουμε να προστατεύσουμε την ταυτότητα της Ευρώπης, ως περιοχής του κόσμου μας που εγγυάται τα θεμελιώδη δικαιώματα.
• Πρέπει να εφαρμόσουμε μια ολοκληρωμένη και στοχοθετημένη πολιτική, ώστε να προσελκύσουμε τα ταλέντα και το εργατικό δυναμικό που χρειάζεται κάθε κράτος μέλος.
• Πρέπει να εξασφαλίσουμε ότι η Ευρώπη θα υποστηρίξει την ομαλή ένταξη των μεταναστών στις κοινωνίες μας.
Και
• Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι το έγκλημα και η τρομοκρατία θα παραμείνουν έξω από τα κοινά μας σύνορα και θα καταπολεμηθούν αποτελεσματικά.
Κυρίες και κύριοι,
Σε ό,τι αφορά τη μετανάστευση και τις εσωτερικές υποθέσεις, εάν δεν προχωρήσουμε μαζί, ως Ένωση, δεν θα προχωρήσουμε καθόλου.
Εφόσον επιβεβαιωθεί ο διορισμός μου, θα βασίζομαι σε σας, την επιτροπή LIBE.
• Είμαι περήφανος που είμαι ο πρώτος Επίτροπος της Ένωσης για την μετανάστευση. Το γεγονός αυτό σηματοδοτεί τη δέσμευση του εκλεγέντος Προέδρου Juncker και της νέας Επιτροπής να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά τις κρίσιμες προκλήσεις που θέτει η μετανάστευση.
• Είμαστε αντιμέτωποι με αυξανόμενο αριθμό ατόμων που ζητούν προστασία εντός των συνόρων μας.
• Ως Ένωση προσηλωμένη στην προάσπιση των οικουμενικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων, είναι ευθύνη της Ευρώπης να προσφέρει προστασία στους πρόσφυγες που προσπαθούν να αποφύγουν τον πόλεμο ή τις διώξεις, να σέβεται τα δικαιώματα όσων ζητούν άσυλο και, ιδίως, να σέβεται την αξία της ανθρώπινης ζωής και την αρχή της μη επαναπροώθησης υπό όλες τις περιστάσεις.
• Εσείς, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, έχετε συμβάλλει σημαντικά στη δημιουργία ενός ισχυρού Κοινού Ευρωπαϊκού Συστήματος Ασύλου.
Τώρα έχουμε ένα ολοκληρωμένο νομικό πλαίσιο και προτεραιότητά μας θα είναι να εξασφαλισθεί ότι όλα τα κράτη μέλη εφαρμόζουν τις αρχές αυτές με ομοιόμορφο τρόπο.
• Εξακολουθούν να υπάρχουν ορισμένα επιπλέον ζητήματα που χρειάζεται να συζητηθούν, κυρίως η δυνατότητα να εργασθούμε προς την κατεύθυνση ενιαίου συστήματος που θα ισχύει σε όλη την Ένωση.
Με βάση τα αποτελέσματα του ελέγχου για την λειτουργία του «συστήματος του Δουβλίνου», θα αναλύσω τα περαιτέρω βήματα που δύναται να ακολουθηθούν.
• Ακούμε καθημερινά ειδήσεις για την εισροή μεταναστών στις ακτές μας καθώς και για απελπισμένους ανθρώπους που στοιβάζονται σε πλοία για το συχνά μοιραίο ταξίδι στη Μεσόγειο.
Πρέπει να βελτιώσουμε την διαχειριστική μας ικανότητα σε ότι αφορά την αντιμετώπιση κρίσεων ασύλου, συγχρόνως να στηρίξουμε πιο αποτελεσματικά όσους αντιμετωπίζουν έντονη πίεση στη λειτουργία του συστήματος ασύλου τους.
Χρειάζεται περισσότερη αλληλεγγύη, η οποία όμως είναι δυνατή μόνον εάν τα κράτη μέλη έχουν αμοιβαία εμπιστοσύνη μεταξύ τους και αναλαμβάνουν επίσης τις ευθύνες τους.
• Ωστόσο, έχω επίσης επίγνωση ότι η πλειονότητα των προσφύγων και των ατόμων που χρειάζονται διεθνή προστασία φιλοξενούνται εκτός ΕΕ από αναπτυσσόμενες χώρες που αντιμετωπίζουν τις δικές τους προκλήσεις.
Η διεθνής αλληλεγγύη δεν πρέπει να σταματά στα σύνορα της ΕΕ.
Κατά την άποψή μου, η ΕΕ θα πρέπει να κάνει περισσότερα για να στηρίξει τις χώρες των περιφερειών από τις οποίες πολλοί πρόσφυγες προέρχονται ή μέσω των οποίων διέρχονται.
Με την αντιπρόεδρο Mogherini και τους επιτρόπους που θα χειρίζονται συναφή θέματα θα συνεργαστώ στενά για να υλοποιηθεί μια πιο συντονισμένη πολιτική για τους πρόσφυγες και τη μετανάστευση.
• Ταυτόχρονα, είμαι αποφασισμένος να ενθαρρύνω τα κράτη μέλη να φιλοξενούν περισσότερους πρόσφυγες από τρίτες χώρες.
Η επανεγκατάσταση των προσφύγων είναι μία από τις πλέον απτές πράξεις γενναιοδωρίας και αλληλεγγύης «έναντι» τρίτων χωρών που φιλοξενούν μεγάλους πληθυσμούς προσφύγων.
• Η ΕΕ πρέπει να προστατεύει αυτούς που έχουν ανάγκη, αλλά ταυτόχρονα μπορεί να είναι αξιόπιστη μόνον εάν χειρίζεται την παράνομη μετανάστευση με πλήρη σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων. Αυτό σημαίνει, μεταξύ άλλων, ότι στους αιτούντες των οποίων οι αιτήσεις απορρίφθηκαν προσφέρεται αποτελεσματική και ταχεία επιστροφή. Προτεραιότητα θα πρέπει να δίνεται στην στήριξη της εκούσιας επιστροφής και, στην ενίσχυση της βιώσιμης επανένταξης στις χώρες από όπου προέρχονται.
Ως προς αυτό, θα χρειαστεί επίσης να ενισχύσουμε τη συνεργασία μας με τις χώρες προέλευσης, τις χώρες διέλευσης, αλλά και με τους διεθνείς οργανισμούς και τις μη κυβερνητικές οργανώσεις.
• Μια ολοκληρωμένη προσέγγιση περιλαμβάνει επίσης, φυσικά, τη δυνατότητα να έλθει κανείς νόμιμα στην ΕΕ.
Πρέπει να μεγιστοποιήσουμε τα οφέλη της διεθνούς κινητικότητας, της μετανάστευσης και της ένταξης.
Η Ευρώπη αποτελεί μέρος ενός παγκοσμιοποιημένου και αλληλεξαρτώμενου κόσμου, όπου η διεθνής κινητικότητα αναμένεται να αυξηθεί.
• Πρέπει να αξιολογήσουμε τις ανάγκες της ευρωπαϊκής αγοράς εργασίας, προσδιορίζοντας τις ελλείψεις σε δεξιότητες σε διάφορους τομείς της οικονομίας.
Ο διεθνής ανταγωνισμός για υψηλού επιπέδου δεξιότητες είναι ήδη έντονος, αλλά η Ευρώπη χρειάζεται και άτομα που εργάζονται σε άλλους τομείς.
Θα ήθελα να έχω τακτικό διάλογο με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη: τα κράτη μέλη, τις επιχειρήσεις και τις συνδικαλιστικές οργανώσεις.
Πιστεύω ότι θα ήταν πολύ χρήσιμη μια ευρωπαϊκή πλατφόρμα συντονισμού του εν λόγω διαλόγου.
Τα πρώτα έτη εφαρμογής της οδηγίας για την «μπλε κάρτα» κατέδειξαν διάφορες αδυναμίες.
Γι’αυτό το λόγο ο εκλεγείς Πρόεδρος Juncker επεσήμανε τις ανωτέρω αδυναμίες και την ανάγκη έγκαιρης δράσης στις πολιτικές του κατευθύνσεις.
• Μία από τις προτεραιότητές μου θα είναι επίσης η διασφάλιση της ολοκλήρωσης, κατά το 2015, των διαπραγματεύσεων σχετικά με την οδηγία για φοιτητές και ερευνητές.
• Το «Σένγκεν» είναι ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και πρέπει να διατηρήσουμε την απουσία ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα.
• Προϋπόθεση για τη μη διενέργεια ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα είναι η ύπαρξη αποτελεσματικών ελέγχων στα εξωτερικά σύνορα χωρίς η Ευρώπη να καταστεί «οχυρό Ευρώπη».
• Ενώ τα κράτη μέλη είναι υπεύθυνα για τον έλεγχο του δικού τους τμήματος των εξωτερικών συνόρων, θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί πλήρως η ικανότητα του Frontex ώστε να διασφαλιστεί η ευρωπαϊκή αλληλεγγύη.
• Επαρκούν όμως τα εργαλεία που έχουμε στη διάθεσή μας;
Η Επιτροπή, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο θα πρέπει να διεξάγουν συζήτηση σχετικά με τις μακροπρόθεσμες προοπτικές ανάπτυξης του Frontex, καθώς και την ανάγκη και συνάμα σκοπιμότητα δημιουργίας ενός Ευρωπαϊκού Συστήματος Συνοριακών Φρουρών.
Η μεταναστευτική πίεση στα σύνορα και το λαθρεμπόριο αυξάνονται προοδευτικά και, συνεπώς, η ικανότητα αντίδρασής μας θα πρέπει να ενισχυθεί ώστε το πρόβλημα να αντιμετωπιστεί σφαιρικά.
Η αποτελεσματική διαχείριση των συνόρων προϋποθέτει την αξιοποίηση της σύγχρονης τεχνολογίας.
Πρέπει να αξιοποιήσουμε καλύτερα τις ευκαιρίες που παρέχουν οι ψηφιακές τεχνολογίες για τη διαχείριση της μετανάστευσης και της κινητικότητας.
• Η καταπολέμηση της παράνομης διακίνησης ανθρώπων εξακολουθεί να αποτελεί προτεραιότητα. Οφείλουμε να προσάγουμε στη δικαιοσύνη εκείνους που εκμεταλλεύονται τις ανάγκες των ατόμων που βρίσκονται σε κίνδυνο.
• Εξάλλου, θα πρέπει να συνεχίσουμε να εστιάζουμε όλη μας την προσοχή στην αποτρόπαιη μορφή σύγχρονης δουλείας που συνιστά η εμπορία ανθρώπων.
Το θέμα αυτό άπτεται επίσης, κατά κύριο λόγο, της καταπολέμησης του οργανωμένου εγκλήματος εντός της ΕΕ και παγκοσμίως, και χρειαζόμαστε λύσεις σε παγκόσμιο επίπεδο.
• Οι πολίτες μάς ζητούν να τους προστατεύσουμε καθώς φοβούνται ότι υπάρχουν απειλές για την ασφάλειά τους εξαιτίας της τρομοκρατίας και της βίας.
Σε περιόδους συγκρούσεων στη γειτονιά μας και απειλών από «ξένους μαχητές», πρέπει να βελτιώσουμε την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και του οργανωμένου εγκλήματος.
• Το έγκλημα ταξιδεύει σε ολόκληρη την Ευρώπη και υπονομεύει την οικονομία. Χρειαζόμαστε ένα επικαιροποιημένο πλαίσιο για τη δράση της ΕΕ, με έμφαση στο σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων και καλύτερες συνέργειες με την εξωτερική δράση.
• Δράση κατά του εγκλήματος στον κυβερνοχώρο θα διευκολύνει τους πολίτες και τις επιχειρήσεις να αξιοποιήσουν πλήρως το Διαδίκτυο.
Ομοίως, οι δράσεις καταπολέμησης άλλων μορφών οργανωμένου εγκλήματος, όπως η διακίνηση ναρκωτικών, ή της διαφθοράς, θα επιτρέψουν να ωφεληθούν περισσότερο οι επιχειρήσεις και η βιομηχανία από την εσωτερική αγορά και να αποφευχθούν οι απώλειες για τους δημόσιους προϋπολογισμούς.
Αξιότιμα Μέλη του Κοινοβουλίου,
• Η διατήρηση δεδομένων αποτελεί ένα μέσο ασφαλείας για το οποίο έχουν γίνει πολλές συζητήσεις.
Τώρα έχουμε την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου. Θα πρέπει να εξετάσουμε τις καλύτερες επιλογές για τη μελλοντική πορεία, με πλήρη σεβασμό των αρχών που συνάγονται από την απόφαση, όπως η αρχή της αναλογικότητας, το δικαίωμα προστασίας των προσωπικών δεδομένων και τα άλλα θεμελιώδη δικαιώματα τα οποία η ΕΕ υπερασπίζεται με σθένος.
• Τα πρόσφατα γεγονότα στην Ευρώπη και εκτός αυτής έχουν δείξει ότι είμαστε αντιμέτωποι με μια νέα τρομοκρατική απειλή.
Ο ρόλος της ΕΕ είναι να βοηθά τα κράτη μέλη στην αντιμετώπιση της απειλής αυτής και ιδίως της σοβαρής απειλής που συνιστούν οι ξένοι μαχητές.
• Οφείλουμε να εργαστούμε ιδίως για την πρόληψη μέσω της καταπολέμησης της ριζοσπαστικοποίησης, αντιμετωπίζοντας τις αιτίες της και παρεμποδίζοντας τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας.
• Η αστυνομική συνεργασία και η ανταλλαγή πληροφοριών είναι η ραχοκοκαλιά της δράσης της ΕΕ στην καταπολέμηση του εγκλήματος.
• Στον τομέα αυτό, υπάρχει μεγάλο περιθώριο βελτίωσης.
Κυρίες και κύριοι,
• Πρόθεσή μου είναι να συνεργαστώ στενά μαζί σας ώστε να παραχθούν απτά αποτελέσματα κατά τα επόμενα έτη.
• Για να είναι επιτυχείς οι πολιτικές της ΕΕ στους τομείς της μετανάστευσης και των εσωτερικών υποθέσεων θα πρέπει να εστιάσουμε σε τομείς στους οποίους οι δράσεις της ΕΕ μπορούν πραγματικά να κάνουν τη διαφορά και να διασφαλίσουμε ότι η δράση μας σέβεται πλήρως τα θεμελιώδη δικαιώματα.
Εφόσον επιβεβαιωθεί ο διορισμός μου ως Επίτροπος, θα σταθώ αρωγός σε κάθε προσπάθεια του εκλεγέντος Προέδρου να εφαρμόσει τις πολιτικές του κατευθύνσεις και τα συναφή θέματα που εμπίπτουν στην αρμοδιότητά μου.
Για το σκοπό αυτό θα συνεργαστώ στενά με τον πρώτο Αντιπρόεδρο της Επιτροπής, κ. Timmermans καθώς και με τους άλλους Επιτρόπους.
Εφόσον επιβεβαιωθεί ο διορισμός μου ως Επίτροπος, αναλαμβάνω τη δέσμευση να υπηρετήσω κυρίως αυτά που μας ενώνουν:
— να σέβομαι πλήρως τις αξίες της Ένωσης, τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων και το ιδανικό μιας ανοιχτής και δημοκρατικής ευρωπαϊκής πολιτείας.
— να είμαι χρήσιμος για τις ανάγκες των πολιτών μας και να μην ακολουθώ απλώς γραφειοκρατικές διαδικασίες.
— να είμαι αφοσιωμένος στις κοινές μας αξίες και ταυτόχρονα να αντιμετωπίσω με αποφασιστικότητα πραγματικές και αναδυόμενες προκλήσεις.
— να διασφαλίσω ότι μαζί θα τιμήσουμε την εντολή που μας έδωσαν οι Ευρωπαίοι πολίτες.
Ας μετασχηματίσουμε την Ευρώπη σε μια ουσιαστική οντότητα που θα βοηθήσει τους ανθρώπους να αλλάξουν τη ζωή τους προς το καλύτερο.
Ας δείξουμε ότι είμαστε η πρωτοπόρος δύναμη δημιουργίας μιας ουσιαστικής ζώνης ειρήνης, δικαιοσύνης και ασφάλειας, ανοικτής σε εκείνους οι οποίοι προσβλέπουν στην προστασία και τη φιλοξενία μας.
Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας.