Δήλωση Δ. Αβραμόπουλου, με αφορμή την αποχώρηση της Α. Μέρκελ από την πολιτική

Μία από τις πιο ισχυρές προσωπικότητες της μεταπολεμικής Ευρώπης, η Άνγκελα Μέρκελ διαδέχτηκε στην Καγκελαρία, μεγάλους ηγέτες της Γερμανίας, φέροντας, ωστόσο, πάντοτε, τα βιώματα της κομμουνιστικής εποχής που σφυρηλάτησαν σε ένα μεγάλο βαθμό τον ίδιο της το χαρακτήρα.

Η ίδια πίστευε στην Ευρώπη. Πίστευε, ωστόσο,  πρωτίστως, στη χώρα της. Επί ημερών της, η Γερμανία ισχυροποιήθηκε, ενώ η Ευρώπη αποδυναμώθηκε. 

Οι διαδοχικές κρίσεις, δοκίμασαν την σχέση της χώρας της με την υπόλοιπη Ευρώπη. Η Ά. Μέρκελ, έπαιξε σημαντικό ρόλο στην οικονομική και στη συνέχεια στην προσφυγική και υγειονομική κρίση, αφού η διαχείρισή τους επηρεαζόταν, σε μεγάλο βαθμό, από την Γερμανία. Σε αυτό συνέβαλε εν πολλοίς, μια αδύναμη κεντρική ευρωπαϊκή πολιτική.

Οι κρίσεις αυτές άσκησαν πίεση κυρίως στους πολίτες του ευρωπαϊκού νότου, ενώ άνοιξαν το δρόμο στο λαϊκισμό και στον εθνικισμό, που σήμερα αμφισβητούν πλέον ευθέως το μεγαλύτερο επίτευγμα στην ιστορία της Ευρώπης. 

Η Άνγκελα Μέρκελ υπήρξε σημαντική πολιτικός, με γνώση, κατάρτιση αλλά κυρίως στέρεα άποψη, προτάσσοντας πάντα τα στρατηγικα συμφέροντα της χώρας της και ιδίως της γερμανικής οικονομίας.

Δεν παραμελούσε, βέβαια, την Ευρώπη. Ωστόσο, χωρίς να το δείχνει, επεδίωκε η Ευρώπη να είναι ευθυγραμμισμένη με τα γερμανικά συμφέροντα.

Στην οικονομική κρίση, ενώ θα μπορούσε, δεν είχε επιμείνει στην έμπρακτη έκφραση αλληλεγγύης προς τις δοκιμάζομενες χώρες της Ν. Ευρωπης.

Όχι μόνο δεν επέμεινε, αλλά στην πραγματικότητα ενήργησε με αυστηρότητα. Ωστόσο, στην προσφυγική κρίση, είχε το πολιτικό θάρρος να υποδεχτεί χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες με ανοιχτές αγκάλες, συμβάλλοντας σε μεγάλο βαθμό στην απορρόφηση των κραδασμών από το πρώτο ισχυρό μεγάλο κύμα αθρόας εισόδου τους στην Ευρώπη. Τέλος, στην υγειονομική κρίση στήριξε την γερμανική φαρμακοβιομηχανία, ενώ έδωσε και πάλι προτεραιότητα στη θωράκιση πρωτίστως της χώρας της.  Στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής, στάθηκε με σθένος απέναντι στον Ν. Τραμπ. 

Ο τελικός απολογισμός της πολύχρονης θητείας της  ως Καγκελαρίου, δεδομένων και των ιδιαίτερων συνθηκών της εποχής, αποτιμάται ως θετικός. Ως λιγότερο όμως θετικός για την Ευρώπη, παρότι τα πράγματα θα μπορούσαν να είναι διαφορετικά. Οι καταβολές και οι βιωματικές εμπειρίες της στο κομμουνιστικό μπλοκ, είχαν την επιρροή τους τόσο στην πολιτική σκέψη όσο και την πολιτική πρακτική της Άνγκελα Μέρκελ. Η επιλογή των συνεργατών αλλά και διαδόχων της, το επιβεβαιώνουν.

Η Μέρκελ δεν έτρεφε αισθήματα συμπάθειας για την Ελλάδα. Το 2018, σε πολύ κλειστό δείπνο 8 ατόμων στην Καγκελαρία, προς τιμήν του καλού μου φίλου Thomas de Maizière, παρουσία του W.Schauble και του π. Πρωθυπουργού της Γαλλίας B. Cazeneuve, την ρώτησα για την Ελλάδα και μου απάντησε κοφτά: «Τα δύσκολα πέρασαν για την Ευρώπη (είχε υπογράφει το τέταρτο μνημόνιο), η Ελλάδα δεν μας ενδιαφέρει πλέον».

Η αποχώρησή της, σηματοδοτεί και το τέλος μιας εποχής. Η Άγκελα Μέρκελ υπήρξε πράγματι μεγάλη. Ωστόσο, θα τη θυμόμαστε ως μεγάλη Γερμανίδα αλλά όχι ως μεγάλη Ευρωπαία. Η μορφή του Χέλμουτ Κωλ θα την επισκιάζει πάντα.