Όπως ανακοίνωσε ο πρόεδρος Γιούνκερ στην ομιλία του για την Kατάσταση της Ένωσης 2017, η Επιτροπή υποβάλλει σήμερα μαζί με την 11η έκθεση για την Ένωση Ασφάλειας μια σειρά επιχειρησιακών και συγκεκριμένων μέτρων για την αποτελεσματικότερη προστασία των πολιτών της ΕΕ έναντι των τρομοκρατικών απειλών. Τα μέτρα αυτά θα βοηθήσουν τα κράτη μέλη να προστατεύουν τους δημόσιους χώρους και να παρεμποδίζουν την πρόσβαση των τρομοκρατών σε μέσα για την πραγματοποίηση των επιθέσεων. Η Επιτροπή προτείνει επίσης την ενίσχυση της εξωτερικής δράσης της ΕΕ για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας — μεταξύ άλλων μέσω της Europol— και συνιστά την έναρξη διαπραγματεύσεων της ΕΕ για μια αναθεωρημένη συμφωνία με τον Καναδά σχετικά με τις καταστάσεις ονομάτων επιβατών (PNR).
Ο Ευρωπαίος Επίτροπος Μετανάστευσης, Εσωτερικών Υποθέσεων και Ιθαγένειας κ. Δημήτρης Αβραμόπουλος δήλωσε: «Η τρομοκρατία δεν γνωρίζει σύνορα. Θα μπορέσουμε να την καταπολεμήσουμε αποτελεσματικά μόνον εάν αναλάβουμε δράση από κοινού - τόσο εντός της ΕΕ όσο και με τους εταίρους μας σε παγκόσμιο επίπεδο. Η αποτελεσματική ανταλλαγή πληροφοριών, όπως των καταστάσεων με τα ονόματα των επιβατών (PNR), είναι καθοριστικής σημασίας για την ασφάλεια των πολιτών μας. Για τον λόγο αυτό συστήνουμε σήμερα προς το Συμβούλιο την έγκριση της έναρξης διαπραγματεύσεων για μια αναθεωρημένη συμφωνία με τον Καναδά, ενώ θα προτείνουμε τη σύναψη διεθνών συμφωνιών μεταξύ της Europol και σημαντικών τρίτων χωρών. Επίσης, θα συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε με τα κράτη μέλη για τη δημιουργία μιας μελλοντικής Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Πληροφοριών.»
Προστασία των δημόσιων χώρων
Δεδομένου ότι στόχος των τρομοκρατών είναι ολοένα περισσότερο δημόσιοι και πολυσύχναστοι χώροι, όπως φάνηκε στις πρόσφατες επιθέσεις στη Βαρκελώνη, στο Λονδίνο, στο Μάντσεστερ και στη Στοκχόλμη, η Επιτροπή παρουσιάζει σήμερα ένα σχέδιο δράσης για την ενίσχυση της στήριξης των κρατών μελών στην προσπάθειά τους να προστατεύουν και να θωρακίζουν τους δημόσιους χώρους. Τα μέτρα περιλαμβάνουν:
Αυξημένη χρηματοδοτική στήριξη: η Επιτροπή διαθέτει σήμερα 18,5 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας για τη στήριξη διακρατικών σχεδίων που στοχεύουν στη βελτίωση της προστασίας των δημόσιων χώρων. Το 2018, θα διατεθούν επιπλέον 100 εκατομμύρια ευρώ από την πρωτοβουλία Αστικές Καινοτόμες Δράσεις σε πόλεις που επενδύουν σε λύσεις ασφάλειας.
Υλικό καθοδήγησης: το επόμενο έτος, η Επιτροπή θα εκδώσει νέο υλικό καθοδήγησης για να βοηθήσει τα κράτη μέλη να αντιμετωπίσουν ένα ευρύ φάσμα ζητημάτων που σχετίζονται με την προστασία των δημόσιων χώρων και να αυξήσουν την ευαισθητοποίηση του κοινού. Το υλικό αυτό θα περιλαμβάνει τεχνικές λύσεις «ασφάλειας εκ σχεδιασμού» για να γίνουν οι δημόσιοι χώροι πιο ασφαλείς και παράλληλα να διατηρηθεί ο ανοικτός και δημόσιος χαρακτήρας τους.
Ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών: τον Νοέμβριο η Επιτροπή θα δημιουργήσει ένα φόρουμ επαγγελματιών και θα θεσπίσει ένα δίκτυο προστασίας έναντι υψηλού κινδύνου που θα αποτελέσει την πλατφόρμα για κοινή κατάρτιση και κοινές ασκήσεις με στόχο τη βελτίωση της ετοιμότητας για την αντιμετώπιση επιθέσεων.
Βελτίωση της συνεργασίας μεταξύ τοπικών φορέων και του ιδιωτικού τομέα: η Επιτροπή θα δημιουργήσει ένα φόρουμ φορέωνγια να ενθαρρύνει συμπράξεις δημόσιου-ιδιωτικού τομέα, καθώς και τη συνεργασία με ιδιωτικούς φορείς, όπως εμπορικά κέντρα, διοργανωτές συναυλιών, αθλητικές εγκαταστάσεις και εταιρείες ενοικίασης αυτοκινήτων. Η συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών θα ενισχυθεί μέσω μιας ειδικής συνάντησης υψηλού επιπέδου με αντικείμενο τις βέλτιστες πρακτικές για την προστασία των δημόσιων χώρων.
Παρόλο που η πιθανότητα τέτοιου είδους επιθέσεων είναι χαμηλή, η Επιτροπή προτείνει επίσης σήμερα ένα σχέδιο δράσης με στόχο να ενισχυθεί η ετοιμότητα σε επίπεδο ΕΕ, καθώς και η ανθεκτικότητα και ο συντονισμός κατά των επιθέσεων με χρήση χημικών, βιολογικών, ραδιολογικών και πυρηνικών υλικών (ΧΒΡΠ). Τα μέτρα που προτείνονται σήμερα περιλαμβάνουν τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού δικτύου ασφάλειας ΧΒΡΠ και ενός κόμβου γνώσης ΧΒΡΠ, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Αντιτρομοκρατικού Κέντρου (ECTC) της Ευρωπόλ.
Αποκλεισμός των τρομοκρατών από τα μέσα που χρειάζονται για τη δράση τους
Ο αποκλεισμός των τρομοκρατών από τα μέσα διάπραξης τρομοκρατικών ενεργειών είναι καίριας σημασίας για την πρόληψη περαιτέρω επιθέσεων. Η Επιτροπή υποβάλλει σήμερα τα ακόλουθα πρόσθετα βραχυπρόθεσμα μέτρα.
Περιορισμός της πρόσβασης σε ουσίες που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή αυτοσχέδιων εκρηκτικών: η Επιτροπή υποβάλλει σήμερα σύσταση στην οποία καθορίζονται άμεσα μέτρα για την αποτροπή της παράνομης χρήσης των εν λόγω ουσιών από τρομοκράτες. Η Επιτροπή επιταχύνει επίσης την αναθεώρηση του κανονισμού για τις πρόδρομες ουσίες εκρηκτικών υλών με τη διενέργεια αξιολόγησης συνοδευόμενης από εκτίμηση επιπτώσεων το πρώτο εξάμηνο του 2018.
Στήριξη των αρχών επιβολής του νόμου και των δικαστικών αρχών όταν αντιμετωπίζουν προβλήματα λόγω της κρυπτογράφησης δεδομένων σε ποινικές έρευνες, χωρίς να αποδυναμώνεται γενικότερα η δυνατότητα κρυπτογράφησης ή να θίγεται ένας μεγάλος ακόμη και ανυπολόγιστος αριθμός ατόμων: η Επιτροπή προτείνει σήμερα μέτρα τεχνικής υποστήριξης, μια νέα εργαλειοθήκη τεχνικών, δράσεις κατάρτισης, καθώς και τη δημιουργία ενός δικτύου σημείων εμπειρογνωσίας.
Καταπολέμηση της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας: η Επιτροπή θα εξετάσει τα εμπόδια στην πρόσβαση σε δεδομένα χρηματοπιστωτικών συναλλαγών σε άλλα κράτη μέλη, καθώς και πιθανά μέτρα της ΕΕ για να διευκολυνθεί και να επιταχυνθεί η εν λόγω πρόσβαση.
Ενίσχυση της εξωτερικής δράσης της ΕΕ για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας
Η Επιτροπή προτείνει επίσης σήμερα την ενίσχυση της εξωτερικής δράσης της ΕΕ και της συνεργασίας με τις τρίτες χώρες για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και άλλων σοβαρών μορφών διασυνοριακού εγκλήματος με τα εξής:
την υποβολή στο Συμβούλιο σύστασης να επιτρέψει την έναρξη διαπραγματεύσεων για μια αναθεωρημένη συμφωνία με τον Καναδά σχετικά με τις καταστάσεις ονομάτων επιβατών, σύμφωνα με τις απαιτήσεις που καθορίζονται από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο στη γνώμη που διατύπωσε στις 26 Ιουλίου·
την ενίσχυση της συνεργασίας με τρίτες χώρες μέσω της υποβολής, πριν από το τέλος του έτους, συστάσεων στο Συμβούλιο να εγκρίνει την έναρξη διαπραγματεύσεων για τη σύναψη συμφωνιών μεταξύ της ΕΕ και της Αλγερίας, της Αιγύπτου, του Ισραήλ, της Ιορδανίας, του Λιβάνου, του Μαρόκου, της Τυνησίας και της Τουρκίας σχετικά με την ανταλλαγή προσωπικών δεδομένων μεταξύ της Ευροπόλ και αυτών των χωρών με στόχο την πρόληψη και την καταπολέμηση σοβαρών εγκληματικών πράξεων.
Η 11η έκθεση της Ένωσης Ασφάλειας εξετάζει επίσης τα επόμενα βήματα για την αντιμετώπιση της ριζοσπαστικοποίησης στο διαδίκτυο και εκτός διαδικτύου. Πέραν αυτών των βραχυπρόθεσμων πρακτικών μέτρων, που θα ληφθούν εντός των επόμενων 16 μηνών, η Επιτροπή εργάζεται για τη δημιουργία μιας μελλοντικής ευρωπαϊκής μονάδας πληροφοριών, όπως ανακοίνωσε ο πρόεδρος Γιούνκερ στο πλαίσιο του οράματός του για την Ευρωπαϊκή Ένωση με ορίζοντα το 2025.