O Επίτροπος Μετανάστευσης, Εσωτερικών Υποθέσεων και Ιθαγένειας κ. Δημήτρης Αβραμόπουλος, απηύθυνε σήμερα κεντρική ομιλία σε εκδήλωση τoυ «The Economist» με θέμα την προσφυγική κρίση. Μεταξύ άλλων, ο κ. Αβραμόπουλος ανέφερε τα εξής:
«Η δεύτερη ημέρα της εκδήλωσης συμπίπτει με μια από τις πιο κρίσιμες στιγμές της σύγχρονης Ευρωπαϊκής ιστορίας.
Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος στο Ηνωμένο Βασίλειο, όποιο και να είναι, ελπίζουμε ότι θα είναι το καλύτερο τόσο για αυτό το μεγάλο έθνος όσο φυσικά και για την Ευρώπη, θα ανοίξει σίγουρα ένα νέο κεφάλαιο .
Οι πολίτες του Ηνωμένου Βασιλείου, ένα αναπόσπαστο μέλος της Ευρωπαϊκής μας οικογένειας, αποφασίζουν αν θέλουν την παραμονή ή την έξοδο από το κοινό Ευρωπαϊκό μας σπίτι.
Επιτρέψτε μου, να θυμίσω μια φράση ενός μεγάλου Ευρωπαίου ηγέτη, του Ουίνστον Τσώρτσιλ, από την περίφημη ομιλία του στο Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης πριν από 70 χρόνια και μετά από ένα χρόνο από τον καταστροφικό 2ο Παγκόσμιο πόλεμο.
Η λύση είναι «να δημιουργήσουμε ξανά την Ευρωπαϊκή οικογένεια, στον βαθμό που μπορούμε, και να της δώσουμε μια δομή ικανή να της εξασφαλίσει ειρήνη, ασφάλεια και ελευθερία. Πρέπει να δημιουργήσουμε ένα είδος Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης».
Δύο χρόνια αργότερα, κατά τη διάρκεια της ομιλίας του στο Κογκρέσο της Ευρώπης στην Ολλανδία, ο εμπνευσμένος Βρετανός ηγέτης είπε: «Δεν μπορούμε να στοχεύουμε σε τίποτα λιγότερο από την Ένωση της Ευρώπης ως σύνολο, και προσβλέπουμε με εμπιστοσύνη στην ημέρα, που η Ένωση θα επιτευχθεί.»
Στον απόηχο των δύο, καταστροφικών για την Ευρώπη, Παγκόσμιων Πολέμων, ο Τσώρτσιλ προέτρεπε τους Ευρωπαίους να γυρίσουν την πλάτη τους στα φαντάσματα του παρελθόντος και να κοιτάξουν στο μέλλον.
Σήμερα, τα φαντάσματα του λαϊκισμού, του εθνικισμού, του ρατσισμού και του εξτρεμισμού έχουν επιστρέψει και απειλούν την Ευρωπαϊκή δημοκρατία, την συνοχή και την ενότητα της Ευρώπης .
Ας είμαστε ειλικρινείς. Η Ευρώπη βρέθηκε απροετοίμαστη, στη μέση μιας άνευ προηγουμένου μεταναστευτικής κρίσης. Το 2015, 800.000 από τους 1 εκατομμύριο μετανάστες και πρόσφυγες που έφτασαν στην ΕΕ, ήρθαν από την Τουρκία στην Ελλάδα μέσω του Αιγαίου Πελάγους.
Είναι πλέον σαφές σε όλους ότι τα κράτη μέλη, όπως για παράδειγμα, η Ελλάδα και η Ιταλία, όπου οι περισσότεροι μετανάστες και πρόσφυγες φθάνουν πρώτα, δεν πρέπει να μείνουν μόνα τους να αντιμετωπίσουν αυτή την πρόκληση.
Κατά το τελευταίο ενάμιση έτος, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει διαδραματίσει ηγετικό ρόλο. Έχουμε αναπτύξει και εφαρμόσει μια ολιστική και συνεκτική στρατηγική και έχουμε επιτύχει σημαντική πρόοδο.
Είμαστε ακόμα στην αρχή, και ο δρόμος δείχνει να είναι μακρύς.
Η Ευρώπη δοκιμάζει την ικανότητά της να αντιμετωπίσει το ζήτημα, και τα Κράτη Μέλη την ειλικρινή πρόθεσή τους να τηρήσουν και να εφαρμόσουν τις δεσμεύσεις τους.
Η εφαρμογή της Δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας, μαζί με τις συνεχιζόμενες δραστηριότητες της Frontex και του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο, οδηγούν σε μια πολλά υποσχόμενη αλλά και αδιαμφισβήτητη μείωση των αφίξεων στην Ελλάδα.
Ωστόσο, έχουμε ισχυρές ενδείξεις ότι η διαδρομή της κεντρικής Μεσόγειου έχει γίνει η κύρια οδός και πάλι.
Οι αριθμοί δείχνουν ότι βρισκόμαστε στο περσινά επίπεδα, ωστόσο οι εκτιμήσεις είναι αβέβαιες, δεδομένης της αστάθειας σε όλη την περιοχή της Βόρειας Αφρικής.
Η προσφυγική κρίση αποδεικνύεται καταλύτης για τις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η δήλωση ΕΕ-Τουρκίας πρέπει να θα λειτουργήσει πλήρως
Το αποτέλεσμα είναι αμοιβαία επωφελές για την Ελλάδα, την Τουρκία και την ΕΕ.
Από την άλλη πλευρά, τα προγράμματα επανεγκατάστασης, μετεγκατάστασης και επιστροφής έχουν τεθεί σε εφαρμογή , και τα κράτη μέλη πρέπει να επιδείξουν αλληλεγγύη μ και να αρχίσουν την εφαρμογή τους αμέσως.
Δεν κρύβω την απογοήτευσή μου για τα μέχρι στιγμής φτωχά αποτελέσματα.
Είναι ώρες ειλικρινούς πολιτικής θέλησης και ευθύνης.
Η πρότασή μας για τη δημιουργία μιας νέας Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής συμφωνήθηκε μόλις πριν από δύο ημέρες. Σε έξι μόνο μήνες αποφασίσαμε και ξεκινήσαμε την εφαρμογή μιας πολιτικής μεγάλης εμβέλειας, κάτι που φαινόταν αδύνατο πριν από μερικά χρόνια.
Επικεντρωνόμαστε τώρα στην αποτελεσματική πρόληψη και την κοινή δράση για την προστασία των κοινών εξωτερικών μας συνόρων. Δίνοντας μια Ευρωπαϊκή απάντηση σε ένα Ευρωπαϊκό πρόβλημα, έχουμε περισσότερη Ευρώπη.
Επιπλέον, έχουμε προτείνει την μεταρρύθμιση του Κοινού Ευρωπαϊκού Συστήματος Ασύλου προκειμένου να καταστεί δικαιότερο και πιο αποτελεσματικό. Θέλουμε να δούμε τον χώρο Σένγκεν, ένα από τα εμβληματικά επιτεύγματα της ΕΕ, να είναι και πάλι πλήρως λειτουργικός πριν από το τέλος του έτους.
Η μετανάστευση και η κινητικότητα των ανθρώπων είναι επίσης στην κορυφή της παγκόσμιας ατζέντας. Η Σύνοδος Κορυφής της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ για τις μεγάλες μετακινήσεις των προσφύγων και των μεταναστών στις 19 Σεπτεμβρίου στη Νέα Υόρκη, θα είναι μια μοναδική ευκαιρία για την παγκόσμια κοινότητα να αντιμετωπίσει το πρόβλημα μαζί και να εξασφαλίσει συγκεκριμένες δεσμεύσεις.
Η Ευρώπη αναμένεται να αναλάβει ηγετικό ρόλο στις συζητήσεις αυτές. Πρέπει να εντοπίσουμε τις βαθύτερες ρίζες του προβλήματος. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο προτείναμε πρόσφατα ένα νέο Πλαίσιο Εταιρικής Σχέσης με τις τρίτες χώρες προτεραιότητας.
Θέλουμε να δώσουμε κίνητρα στην Ιορδανία, το Λίβανο, το Νίγηρα, τη Νιγηρία, τη Σενεγάλη, το Μάλι, την Αιθιοπία, την Τυνησία και την Λιβύη για να δέχονται επιστροφές, να προφυλάξουν καλύτερα τα σύνορά τους, και για την αντιμετώπιση των μακροπρόθεσμων μεταναστευτικών ροών.
Και καταλήξαμε σε μια σειρά μέτρων για την περαιτέρω στήριξη των προσπαθειών και πολιτικών ένταξης των κρατών μελών, επειδή η νόμιμη μετανάστευση μπορεί επίσης να αποδειχθεί ευεργετική για τις οικονομίες και τις κοινωνίες της ΕΕ.
Ο ελληνικός λαός έστειλε σε κάθε γωνιά της γης μήνυμα ανθρωπιάς, μήνυμα έμπρακτης αλληλεγγύης, απέναντι σε απελπισμένους ανθρώπους που αναζήτησαν στην Ευρώπη ασφάλεια και προστασία.
Σε εξαιρετικά δύσκολες οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες, οι Έλληνες πολίτες άνοιξαν τα σπίτια τους για να τους υποδεχθούν, και να τους φιλοξενήσουν.
Το Άσυλο θυμίζω ότι είναι δικαίωμα που απορρέει από τη Σύμβαση της Γενεύης και είναι υποχρέωση όλων των Κρατών να το παρέχουν σε εκείνους που πραγματικά το δικαιούνται.
Αυτό έπραξε η Ελλάδα. Και όλα αυτά σε πείσμα αντιδράσεων, μικρής κλίμακας βέβαια, που καμία σχέση δεν έχουν με το πνεύμα φιλοξενίας και την ιστορική μνήμη της προσφυγιάς που κουβαλάει ο ελληνισμός.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στέκεται στο πλευρό της Ελλάδας παρέχοντας διαρκώς τεχνογνωσία, εξειδικευμένο προσωπικό επί τόπου και σημαντική χρηματοδοτική υποστήριξη.
Από το 2015, συνολικά 771 εκατομμύρια ευρώ χρηματοδοτικής βοήθειας, στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών ταμείων για την μετανάστευση και την ασφάλεια, έχουν διατεθεί προς την Ελλάδα.
Δεν συνυπολογίζονται σε αυτά τα επιπλέον 83 εκ ευρώ από τον νέο Ευρωπαϊκό μηχανισμό για την αντιμετώπιση ανθρωπιστικών κρίσεων μέσα στην ΕΕ.
Η Ελλάδα δέχθηκε υπερβολική και δυσανάλογη πίεση, που κανένα κράτος μέλος δεν θα ήταν σε θέση να διαχειριστεί μόνο του.
Παρά τις αρχικές καθυστερήσεις, η κατάσταση εμφανίζει σαφή βελτίωση, αλλά δεν έχουμε φθάσει ακόμα στο επιθυμητό σημείο.
Πρέπει να γίνουν ακόμα μερικά σημαντικά βήματα.
Χρειαζόμαστε καλύτερη οργάνωση και κεντρικό συντονισμό, επιτάχυνση των διαδικασιών, απορρόφηση των χρηματοδοτήσεων, βελτίωση των υφιστάμενων εγκαταστάσεων υποδοχής και δημιουργία νέων.
Ο εκσυγχρονισμός του συστήματος Ασύλου θα δώσει επίσης λύση σε χρόνιες παθογένειες και θα βοηθήσει στην πιο γρήγορη και αποτελεσματική διεκπεραίωση των αιτήσεων.
Αλλά και τα άλλα κράτη μέλη της ΕΕ πρέπει να αποδείξουν έμπρακτα την αλληλεγγύη τους.
Δεν έχουμε πια χρόνο για ευχολόγια, δεν αρκούν.
Μια σε βάθος και έκταση ανάλυση του μεταναστευτικού ζητήματος δεν μπορεί να περιοριστεί στα στενά χρονικά όρια μιας ομιλίας.
Το μεταναστευτικό έχει λάβει διαστάσεις που αγγίζουν τα όρια των κοινωνικών αντοχών, κυρίως των χωρών πρώτης εισόδου, όπως η Ιταλία και η Ελλάδα.
Δοκιμάζονται οι αρχές και οι αξίες, ακόμα και η ίδια η ενότητα και η υπόσταση της ΕΕ.
Δεν διστάζω να σας πω, πως ως Ευρωπαίος Επίτροπος που προέρχομαι από την Ελλάδα, αισθάνομαι μεγάλη τιμή και ευθύνη να χειρίζομαι εξ ονόματος της Ευρώπης το μεταναστευτικό, παράλληλα με τα θέματα της ασφάλειας και της ιθαγένειας.
Και είναι πράγματι μεγάλη ευθύνη απέναντι στην κοινή Ευρωπαϊκή μας οικογένεια, αλλά και στην πατρίδα μας, την Ελλάδα.