- English
- Ελληνικά
Ομιλία π. Ευρωπαίου Επιτρόπου και Υπουργού, Βουλευτή κ. Δημήτρη Αβραμόπουλου στη Ναυτιλιακή Λέσχη Πειραιώς με θέμα: Η σημασία των Ευρωεκλογών για την Ελληνική Ναυτιλία.
Παρέστησαν και συμμετείχαν υποψήφιοι Ευρωβουλευτές, με συντονιστή τον κ. Γιώργο Ξηραδάκη, μέλος του ΔΣ.
Είμαι ιδιαίτερα χαρούμενος που βρίσκομαι σήμερα ανάμεσα σας για να αναπτύξω ένα ζήτημα, το οποίο θα έπρεπε να αποτελεί την προμετωπίδα στην ιεράρχηση της νέας ατζέντας που διαμορφώνεται εν όψει των Ευρωεκλογών αλλά και των εκπροσώπων που θα στελεχώσουν τα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης την επόμενη πενταετία.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση βιώνει μια υπαρξιακή κρίση. Οι βασικές αρχές πάνω στις οποίες οικοδοµήθηκε η Ευρώπη δοκιµάστηκαν την τελευταία δεκαετία από την οικονοµική, µεταναστευτική, υγειονοµική κρίση, καθώς και από ζητήµατα ασφάλειας, αλλά και µεγάλης έκτασης γεωπολιτικές αναταράξεις, µε πρώτη αυτήν του πολέµου της Ουκρανίας, που ακόµη δοκιµάζει ενεργειακά και οικονοµικά την Ευρώπη. Η µη πολιτική ολοκλήρωση της Ευρώπης, µε την υιοθέτηση κοινής ευρωπαϊκής ατζέντας για την εξωτερική πολιτική και άµυνα, της έχει στερήσει τη δυνατότητα να διαδραµατίζει ουσιαστικό ρόλο µπροστά σε έναν κόσµο που µετασχηµατίζεται γεωστρατηγικά και όπου η Ευρωπαϊκή Ένωση εξακολουθεί να κρατά τη θέση της ως οικονοµική υπερδύναµη, αλλά όχι γεωπολιτική.
Όλα αυτά αναδεικνύουν την σπουδαιότητα της κάλπης της 9ης Ιουνίου.
Μεταξύ άλλων, όμως, θα κριθεί και η συνέπεια της ΕΕ να διατηρήσει το υψηλό οικονομικό και γεωστρατηγικό πλεονέκτημα που της προσφέρει με τόση γενναιοδωρία η ναυτιλία και δη η ελληνική ναυτιλία.
Και πάνω σε αυτόν τον προβληματισμό, ο οποίος γνωρίζω από πρώτο χέρι ότι εκφράζεται από πολλούς και μέσα σε αυτήν την αίθουσα, θα καταθέσω σήμερα τις σκέψεις μου.
Είναι γνωστό ότι ο ευρωπαϊκός εμπορικός στόλος είναι ένας από τους μεγαλύτερους στον κόσμο, αντιπροσωπεύοντας το 40% του παγκόσμιου στόλου, επιτρέποντας στην ΕΕ να διαδραματίσει ηγετικό ρόλο στις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού. Η ναυτιλία παρέχει τα αγαθά που χρειαζόμαστε, υποστηρίζει τις εξαγωγές της ΕΕ και συνδέει τους ευρωπαίους πολίτες εντός της Ευρώπης και με τον υπόλοιπο κόσμο.
Ο έλεγχος και η επιρροή στα παγκόσμια δίκτυα εφοδιαστικής αλυσίδας είναι πλέον ζωτικής σημασίας για όλες τις χώρες, στην προσπάθειά τους να εξασφαλίσουν πρόσβαση σε κρίσιμους πόρους, τεχνολογίες και αγορές. Οι χώρες επαναξιολογούν τις εμπορικές τους πολιτικές, τις επενδυτικές στρατηγικές και τις συμμαχίες τους για να ενισχύσουν τη θέση τους στις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού.
Οι συνεχιζόμενες γεωπολιτικές κρίσεις σε διάφορα σημεία του κόσμου (Ρωσο-ουκρανική κρίση, επιθέσεις Χουθι στην Ερυθρά Θάλασσα, παρενοχλήσεις και καταλήψεις πλοίων Στενά του Ορμούζ από δυνάμεις του Ιράν κλπ.) έχουν προκαλέσει μια ευρύτερη αναστάτωση στον κλάδο της ναυτιλίας, η οποία, ακόμα σε απρόβλεπτες και συνεχώς μεταβαλλόμενες αντίξοες συνθήκες, είναι σε θέση να παρέχουν αξιόπιστες και ποιοτικές υπηρεσίες μεταφοράς αγαθών επ’ ωφελεία των κοινωνιών και των οικονομιών τους.
Σε αυτό το ρευστό περιβάλλον, λοιπόν, προκλήσεων και ανατροπών, η Ελλάδα, ως μέλος της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, καλείται να διαδραματίσει το δικό της ρόλο με κύριο γνώμονα την προάσπιση των συμφερόντων της ελληνικής ναυτιλίας.
Ο ελληνόκτητος στόλος είναι ο πλέον ισχυρός και αξιόπιστος. Η ελληνική ναυτιλία είναι ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες για να συνεχίσει να κινείται η παγκόσμια οικονομία. Για να αναφέρω ένα απλό παράδειγμα, σύμφωνα με τον ΟΗΕ, το 50% από τους 40 εκ. τόνους ουκρανικών σιτηρών μεταφέρθηκαν -εν μέσω συνθηκών πολέμου- με ελληνόκτητα πλοία, τα είχαν προορισμό κυρίως τρίτες χώρες, αποσοβώντας μια παγκόσμια επισιτιστική κρίση στις χώρες αυτές.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο το ογδόντα τοις εκατό (80%) του εξωτερικού εμπορίου της ΕΕ διεξάγεται δια θαλάσσης. Αντιπροσωπεύοντας σχεδόν το 40% του παγκόσμιου στόλου, η ναυτιλία δημιουργεί 2 εκατομμύρια θέσεις εργασίας και απασχολεί 685.000 άτομα στη θάλασσα και στην ξηρά, συνεισφέροντας 54 δισεκατομμύρια ευρώ κάθε χρόνο το ΑΕΠ της ΕΕ. Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο και εξαιτίας της σπουδαίου ρόλου που διαδραματίζει για την ΕΕ η ελληνική ναυτιλία, η επιτυχής της πορεία δεν πρέπει να τεθεί εν αμφιβολώ ούτε να υποσκάπτεται από διάφορα κέντρα, τα οποία δεν κατανοούν τη σημασία της.
Και αυτό, φυσικά, το κατανοούν και το γνωρίζουν και οι Έλληνες ευρωβουλευτές.
Εν όψει, όμως, των επερχόμενων ευρωεκλογών αναδύεται ένας εύλογος προβληματισμός, ο οποίος γίνεται ολοένα και πιο έντονος και συνοψίζεται στο εξής:
Σε πιο βαθμό μέχρι σήμερα, η ΕΕ έχει αναγνωρίσει τη σημασία της ναυτιλίας;
Μετά τις Ευρωεκλογές και την ανάδειξη της νέας Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τι απαιτείται να πράξουν οι θεσμοί της Ένωσης για τη διατήρηση της πρωτοκαθεδρίας και της ανταγωνιστικότητας της ναυτιλίας της έναντι των ανταγωνιστών της;
Τα ερωτήματα αυτά αναδύονται με μεγαλύτερη ένταση και συχνότητα πλέον στο δημόσιο διάλογο. Και φυσικά αυτοί οι προβληματισμοί εμφανίζονται σε όλους τους πυλώνες χάραξης και άσκησης πολιτικής.
Και αυτό, βέβαια, έχει την εξήγησή του:
Όπως, έχω υπογραμμίσει μετ’ επιτάσεως οι σηµερινές ηγεσίες καλούνται να επανασυνδεθούν µε το όραµα. Έχουν αποδυναµωθεί οι σχέσεις Ευρωπαϊκής Ενωσης - πολιτών, ενώ έχει ενισχυθεί το βαθύ σύστηµα της γραφειοκρατίας στους ευρωπαϊκούς θεσµούς.
Γενική διαπίστωση είναι ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενώ αναγνωρίζουν τη σημασία της ναυτιλίας, τελικά οι αποφάσεις που λαμβάνουν κατά την άσκηση του θεσμικού ρόλου τους δεν φαίνεται να τεκμηριώνει τη διαπίστωση αυτή.
Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο είναι κρίσιμο οι άνθρωποι που θα μας εκπροσωπήσουν στα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ιδίως στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, να έχουν την ικανότητα, τις γνώσεις, τις πολιτικές κατευθύνσεις που από κοινού με την προσωπικότητα να διαμορφώσουν τις συνθήκες, να επηρεάσουν τις εξελίξεις και να είναι ουσιαστικοί μέτοχοι στην χάραξη των πολιτικών της ΕΕ.
Ο κατακερματισμός αρμοδιοτήτων για θέματα ναυτιλίας σε πολλές Γενικές Διευθύνσεις της Ευρ. Επιτροπής (DG MOVE, DG CLIMA, DG COMP, DG MARE, DG FISMA (sanctions), DG ENV, DG TRADE κλπ.) δημιουργεί σοβαρά προβλήματα συντονισμού μεταξύ τους με αποτέλεσμα συγκεκριμένες ρυθμίσεις για τη ναυτιλία να μη λαμβάνουν υπόψη τις ιδιαιτερότητες του κλάδου.
Η υιοθέτηση πολιτικών και η υποβολή νομοθετικών προτάσεων από μια Γενική Διεύθυνση δεν γίνεται με ολιστική προσέγγιση και σε συντονισμό με τις άλλες Γεν. Διευθύνσεις. Ατυχώς, οι αποφάσεις λαμβάνονται με βάση τα πολιτικά κριτήρια και τις προτεραιότητες της επισπεύδουσας Γενικής Διεύθυνσης, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι πιθανές επιπτώσεις σε άλλους τομείς της ναυτιλιακής δραστηριότητας και επιχειρηματικότητας που ρυθμίζονται από άλλη Γενική Διεύθυνση.
Ποιος διαφωνεί, άλλωστε, ότι το θέμα της έλλειψης ναυπήγησης εμπορικών πλοίων εντός της Ευρώπης δεν αποτελεί ένα εξαιρετικά σημαντικό ζήτημα; Η λήψη μέτρων τόσο σε επίπεδο πολιτικών, όσο και υποδομών έτσι ώστε οι Έλληνες εφοπλιστές να ξεκινήσουν να ναυπηγούν όλο και περισσότερο στην ήπειρο μας, αντί για την Ασία, είναι ζωτικής σημασίας. Η αλματώδης ανάπτυξη των κινεζικών ναυπηγείων και ο σημαντικός όγκος εργασιών που έχουν αναλάβει τα τελευταία χρόνια έχουν αναδείξει την Κίνα σε κορυφαία παγκόσμια ναυπηγική δύναμη. Αυτή η εξάρτηση από μη ευρωπαϊκά ναυπηγεία δεν επηρεάζει μόνο την ανταγωνιστικότητα του κλάδου, αλλά αναδεικνύει και ένα ευρύτερο ζήτημα που οφείλουμε να αναγνωρίσουμε: την ανάγκη για μεγαλύτερη προσήλωση από την πλευρά της ΕΕ γι’ αυτόν τον κρίσιμο, για τα συμφέροντα της, τομέα.
Το πρόβλημα αυτό φαίνεται ότι έχουν εντοπίσει και οδεύουν προς την επίλυσή του στις ΗΠΑ με τη σύσταση θέσης Συντονιστή Ναυτιλιακής Πολιτικής. Ο Συντονιστής θα συντονίζει όλες τις Υπηρεσίες, που σχετίζονται με τη ναυτιλία και τη ναυπηγική βιομηχανία των ΗΠΑ σε μια προσπάθεια αντιμετώπισης του ισχυρού ανταγωνισμού της ναυτιλίας και της ναυπηγικής βιομηχανίας από την Κίνα, αλλά και τους άλλους μεγάλους ανταγωνιστές (Κορέα, Ιαπωνία).
Κυρίες και κύριοι,
Η ναυτιλία αποτελεί στρατηγικό πλεονέκτημα και ακρογωνιαίο λίθο για την ασφάλεια και την ευημερία της Ευρώπης. Χρειάζεται να δοθεί σήμα αφύπνισης προς τα θεσμικά όργανα της ΕΕ ότι είναι ύψιστης σημασίας η διατήρηση της παγκόσμιας ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής ναυτιλίας και η ενίσχυσή της με στοχευμένες και βιώσιμες πολιτικές, τόσο σε επίπεδο επενδύσεων και χρηματοδότησης, όσο και σε επίπεδο πράσινης μετάβασης και νέων τεχνολογιών.
Επαναφέρω, λοιπόν, μια παλιά μου σκέψη από την εποχή που ήμουν Ευρωπαίος Επίτροπος σε συνεργασία με εκπροσώπους της ελληνικής ναυτιλίας:
Όλα πλέον συνηγορούν ότι ωρίμασε η χρονική στιγμή για τη θέσπιση ενός Ευρωπαίου Επιτρόπου με χαρτοφυλάκιο αποκλειστικά τον συντονισμό της ευρωπαϊκής ναυτιλιακής πολιτικής και κύριο αντικείμενο την αντιμετώπιση των προβλημάτων του κλάδου.
Η θεσμοθέτηση ενός Επιτρόπου Ναυτιλίας σε συνδυασμό με μια συντονιστική επιτροπή στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για τη Ναυτιλία είναι ένα ζήτημα, το οποίο θα μπορούσε να εξετασθεί από τη νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την αντιμετώπιση μιας σειράς. Προς την κατεύθυνση αυτή οι Έλληνες ευρωβουλευτές μπορούν να αναλάβουν εποικοδομητική πρωτοβουλία και δράση για την υλοποίηση αυτής της πρότασης.
Άλλωστε, οι γεωπολιτικές ανακατατάξεις σε συνδυασμό με την ραγδαία διείσδυση των νέων τεχνολογιών, την αστάθεια του διεθνούς οικονομικού περιβάλλοντος με την διεξαγωγή ιδιότυπων εμπορικών πολέμων καθώς οι δυσχέρειες που θέτει η πράσινη μετάβαση και απανθρακοποίηση συνθέτουν μια ανατρεπτική και πολυπαραγοντική εξίσωση.
Οι εκπρόσωποι μας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, οι αυριανοί Έλληνες ευρωβουλευτές, καλούνται να ανατρέψουν τις προκαταλήψεις των κεντρικών ευρωπαϊκών οργάνων απέναντι στη ναυτιλία και δη την ελληνικήν ναυτιλία.
Προτάσεις στο τραπέζι προς υλοποίηση υπάρχουν. Ενδεικτικά:
-Η διατήρηση του μέχρι σήμερα κατάλληλου ρυθμιστικού και φορολογικού πλαισίου,
-η διαμόρφωση ενός ρεαλιστικού πλαισίου για την ενεργειακή μετάβαση για την απαλλαγή της ναυτιλίας από τον άνθρακα, διαθέτοντας επαρκή ποσά από τα έσοδα του EU ETS (Emissions Trading Scheme) στην καινοτομία και στην προώθηση νέων και ασφαλών καυσίμων για τη ναυτιλία,
-η πρόσβαση σε ευέλικτη και ανταγωνιστική χρηματοδότηση στην Ευρώπη,
-η προστασία των διεθνών ναυτιλιακών εμπορικών οδών (vital shipping lanes) καθώς και
-η επένδυση σε διεθνείς εμπορικές εταιρικές σχέσεις και η σύναψη συμφωνιών ελεύθερων συναλλαγών με τρίτες χώρες, συμπεριλαμβανομένων διατάξεων για τις θαλάσσιες υπηρεσίες και την άρση των υφιστάμενων εμπορικών φραγμών,
Είναι κάποια από τα ανοιχτά ζητήματα στα οποία οι Έλληνες ευρωβουλευτές πρέπει να αναπτύξουν κοινή δράση με ρεαλιστικό σχέδιο. Η αγαστή και πιο στενή συνεργασία ανάμεσα στους ευρωπαϊκούς θεσμούς και τους πλοιοκτήτες είναι το κλειδί που θα επανατοποθετήσει την ναυτιλία στο επίκεντρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Κυρίες και κύριοι,
Στις επερχόμενες ευρωπαϊκές εκλογές κρίνεται εν πολλοίς και η ανάδειξη του στρατηγικού ρόλου της ναυτιλίας στην ασφάλεια, στη σταθερότητα, στην ευημερία και στην ενεργειακή ανεξαρτησία της Ευρώπης και των πολιτών της.
Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο, κι εμείς ως ψηφοφόροι, οφείλουμε να επιλέξουμε αυτούς που θα μας εκπροσωπήσουν με σύνεση και φρόνηση, με πολιτικά κριτήρια, διότι είναι εκείνοι που θα κληθούν να λάβουν κρίσιμες αποφάσεις για το μέλλον μας.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση καλείται όχι μόνο να διαφυλάξει, αλλά και να εγγυηθεί την παγκόσμια ανταγωνιστικότητα και τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του στρατηγικού τομέα της ναυτιλίας. Είναι μια πρόκληση την οποία πρέπει όλοι να αντιμετωπίσουμε με επιτυχία προς όφελος της Ευρώπης και των ευρωπαίων πολιτών.
Χρειάζεται να δοθεί σήμα αφύπνισης προς τα θεσμικά όργανα της ΕΕ ότι είναι ύψιστης σημασίας η διατήρηση της παγκόσμιας ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής ναυτιλίας και η ενίσχυσή της με στοχευμένες και βιώσιμες πολιτικές.
Παρά τις έντονες προκλήσεις και τον αυξημένο ανταγωνισμό το θαύμα της ελληνικής ναυτιλίας εξακολουθεί να εντυπωσιάζει παγκοσμίως. Οι επερχόμενες εκλογές είναι λοιπόν η ευκαιρία μας να διαμορφώσουμε, όχι μόνο το μέλλον του κλάδου διασφαλίζοντας ότι θα παραμείνει κύριος πυλώνας της οικονομίας μας, αλλά το μέλλον της Ε.Ε με την μορφή που την ξέραμε σήμερα. Είναι οι θαλασσινές παραδόσεις που δημιούργησαν τις συνθήκες για την υπεροχή της Ευρώπης. Είναι τα σημερινά «ξύλινα τείχη», ο στόλος της, στον οποίο κυριαρχεί η ελληνική πλοικτησία με πόλους ανάμεσα στη Μεσόγειο και τον Ατλαντικό, αλλά και ανοικτή στην Αφρική, που θα προσδώσουν στην ΕΕ τόσο οικονομική όσο και γεωπολιτική ισχύ.
Κυρίες και κύριοι,
Με τις σκέψεις αυτές συμβάλλουμε, πιστεύω, στην ενημέρωση και προπαρασκευή των υποψηφίων ευρωβουλευτών μας για ένα ζήτημα το οποίο είναι ζωτικής σημασίας για την Ευρώπη και φυσικά για την Ελλάδα. Η ελληνική ναυτιλία ρίχνει προγεφυρώματα στους ευρωπαϊκούς θεσμούς με υψηλές αξιώσεις και σε συνάρτηση με το κοινό ναυτιλιακό συμφέρον της Ευρώπης να εγκαινιάσει μια νέα εποχή για τη ναυτιλία σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον προκλήσεων και ανατροπών.
Οι Έλληνες της θάλασσας είναι μαθημένοι να υπερβαίνουν και να ξεπερνούν τα εμπόδια, να διακρίνονται και να ξεχωρίζουν παγκοσμίως. Και μαζί τους ακτινοβολεί παντού και η Ελλάδα!
Σας ευχαριστώ.