Πρωτολογία
Video: https://youtu.be/0csPuojhaMc
Όπως όλοι γνωρίζετε, η Ελλάδα βρίσκεται υπό μεταναστευτική πίεση εδώ και πολλά χρόνια. Αν και η κατάσταση δεν συγκρίνεται με αυτήν πριν από 5 χρόνια, καθώς σίγουρα δεν βρισκόμαστε εκεί που ήμασταν εκείνη την εποχή, όλοι αναγνωρίζουμε την τεράστια πρόκληση που αντιμετωπίζει η Ελλάδα η οποία είναι συνεχώς εκτεθειμένη σε δυσανάλογες μεταναστευτικές πιέσεις. Στις αρχές του Νοεμβρίου 2019, υπήρχαν περισσότεροι από 35.000 μετανάστες στα νησιά ενώ 17.000 ήταν παρόντες μόνο στη Λέσβο.
Υπήρξε και παραμένει προτεραιότητα για την Επιτροπή να στηρίξει την Ελλάδα στην αντιμετώπιση των προκλήσεων. Απαιτούνται επειγόντως μέτρα για την μείωση της πίεσης στα νησιά και τη βελτίωση των συνθηκών για τους μετανάστες και τους πρόσφυγες.
Πρέπει να κάνουμε ό, τι μπορούμε για να υποστηρίξουμε τις ελληνικές αρχές. Και αυτό κάνουμε. Όσον αφορά στη χρηματοδοτική στήριξη, η Επιτροπή διέθεσε στην Ελλάδα 2,2 δισεκατομμύρια ευρώ από το 2015 - τη μεγαλύτερη οικονομική ενίσχυση που παρείχε ποτέ σε ένα κράτος μέλος για τη μετανάστευση. Παρέχουμε επίσης τεχνική και επιχειρησιακή υποστήριξη και βρισκόμαστε σε τακτική επαφή με τις ελληνικές αρχές. Τα τελευταία πέντε χρόνια, υποστηρίζουμε την προηγούμενη αλλά και τη σημερινή κυβέρνηση στην Ελλάδα, οι οποία κάνει ό,τι μπορεί για να αντιμετωπίσει αυτό το ζήτημα.
Ωστόσο, όπως γνωρίζετε, ο ρόλος των εθνικών αρχών όσον αφορά στην αντιμετώπιση της κατάστασης εξακολουθεί να είναι υψίστης σημασίας. Θέλω να είμαι πολύ σαφής σε αυτό: η Επιτροπή μπορεί μόνο να παράσχει στήριξη, δεν μπορεί να αντικαταστήσει τις ελληνικές αρχές. Η Επιτροπή βρίσκεται σε μόνιμη επαφή με τις ελληνικές αρχές σε όλα τα επίπεδα, επιχειρησιακά αλλά και πολιτικά.
Στις αρχές του Οκτωβρίου επισκέφθηκα την Αθήνα και την Άγκυρα μαζί με τον Γερμανό Υπουργό Εσωτερικών, κ. Seehofer, για να συζητήσουμε την κατάσταση με τις κυβερνήσεις των δύο χωρών και να βρούμε τρόπους αντιμετώπισης των προκλήσεων, στο πλαίσιο της Δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας.
Επιπλέον, μόλις πριν από λίγες εβδομάδες, μια τεχνική αποστολή στο ανώτατο επίπεδο, επισκέφθηκε την Ελλάδα με στόχο την εξεύρεση αποτελεσματικών λύσεων απέναντι στις προκλήσεις. Στην πραγματικότητα, πολλά από τα υφιστάμενα προβλήματα έχουν επιδεινωθεί με την αύξηση των αφίξεων στα νησιά κατά τους τελευταίους έξι μήνες.
Η αποσυμφόρηση των νησιών και η αύξηση της ικανότητας υποδοχής στα νησιά και στην ηπειρωτική χώρα παραμένουν βασικές προτεραιότητες. Οι αποτελεσματικότερες διαδικασίες ασύλου θα συμβάλουν σημαντικά στη βελτίωση της επεξεργασίας των αιτήσεων κι αυτό θα βοηθήσει επίσης στην επιτάχυνση της επιστροφής όσων δεν έχουν δικαίωμα παραμονής.
Επιπλέον, η διασφάλιση της παροχής επαρκούς υγειονομικής περίθαλψης, και ιδίως η εντατικοποίηση των προετοιμασιών για τον χειμώνα, παραμένουν πρωταρχικής σημασίας. Οι εικόνες που είδαμε στο παρελθόν, αποτέλεσαν μία συλλογική ντροπή για την Ευρώπη. Δεν πρέπει αυτό να επαναληφθεί. Έχουμε λάβει τις διαβεβαιώσεις της ελληνικής κυβέρνησης ότι θα φροντίσει γι αυτό.
Όπως γνωρίζετε, το Ελληνικό Κοινοβούλιο ενέκρινε στις 31 Οκτωβρίου ένα νέο νόμο για το άσυλο και την υποδοχή, με στόχο να καταστούν αποτελεσματικότερες οι διαδικασίες χωρίς να διακυβεύονται τα θεμελιώδη δικαιώματα. Πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό βήμα προς τα εμπρός. Παρακολουθούμε στενά τη διαδικασία υιοθέτησής του και μόλις η νομοθεσία κοινοποιηθεί επισήμως στην Επιτροπή, θα αξιολογήσουμε τη συμμόρφωση του νόμου με το νομικό πλαίσιο της ΕΕ.
Τώρα, επιτρέψτε μου να σας δώσω ορισμένα παραδείγματα υποστήριξης της ΕΕ στα ελληνικά νησιά: Η δημιουργία ενός νέου Κέντρου Υποδοχής και Ταυτοποίησης στη Σάμο με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση, αποτελεί θετικό βήμα προς τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης στο νησί. Είναι σημαντικό να καταστεί το νέο Κέντρο λειτουργικό το συντομότερο δυνατό και το αργότερο μέχρι τον Ιανουάριο του 2020. Το προσωπικό της Επιτροπής στη Λέσβο διευκόλυνε, με τη σύμφωνη γνώμη των αρχών, τη μίσθωση μιας περιοχής για τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης. Τον Σεπτέμβριο του 2019, η Επιτροπή χορήγησε πρόσθετη χρηματοδότηση ύψους 4,2 εκατομμυρίων ευρώ στον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης για τη δημιουργία Ασφαλών Ζωνών (safe zones) σε όλα τα νησιά.
Η κρίσιμη κατάσταση των ασυνόδευτων ανηλίκων στην Ελλάδα εξακολουθεί να αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα και προσωπικά ζήτησα την εξεύρεση νέων θέσεων σε κατάλληλες δομές και την επίτευξη απτών αποτελεσμάτων καθώς και τη διευκόλυνση της διαδικασίας ένταξής τους. Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή στήριξε ένα σχέδιο έκτακτης βοήθειας για τη δημιουργία ασφαλών ζωνών, για τη φιλοξενία ασυνόδευτων ανηλίκων στα νησιά Λέσβο, Σάμο, Λέρο και Κω.
Γνωρίζω ότι ο Έλληνας Υπουργός Προστασίας του Πολίτη προτρέπει επίσης τους Υπουργούς Εσωτερικών των άλλων κρατών μελών να προβούν στη μετεγκατάσταση των ασυνόδευτων ανηλίκων. Όλοι πρέπει να είναι μέρος αυτής της προσπάθειας. Δεν είναι ένα ελληνικό πρόβλημα, ούτε ένα πρόβλημα της ευρύτερης γειτονιάς μας, είναι ένα ευρωπαϊκό πρόβλημα. Η Επιτροπή υποστηρίζει και οικονομικά τέτοιες διμερείς συμφωνίες μεταξύ των κρατών μελών.
Η συνδρομή των κρατών μελών με βάση την αλληλεγγύη και την ευθύνη είναι υψίστης σημασίας. Η μετανάστευση εξακολουθεί να αποτελεί θέμα κοινής ευθύνης όλων των κρατών μελών αλλά και της Ένωσης στο σύνολό της. Η μετανάστευση και η διαχείρισή της δοκιμάζουν καθημερινά τις αξίες και τις αρχές στις οποίες βασίζεται η Ευρώπη. Πρόκειται για ένα ευρωπαϊκό ζήτημα με παγκόσμιες διαστάσεις.
Αυτή τη στιγμή, ενώ συζητούμε στις Βρυξέλλες, περισσότερα από 400 εκατομμύρια άνθρωποι επιδιώκουν ένα ασφαλές καταφύγιο. Μετανάστες ή πρόσφυγες. Οι βαθύτερες αιτίες είναι ακόμα εκεί και δυστυχώς θα είναι εκεί για πολλά ακόμη χρόνια. Επομένως, έχουμε τεράστια ευθύνη να αντιμετωπίσουμε αυτό το ζήτημα και να παράσχουμε υποστήριξη σε αυτούς τους ανθρώπους.
Ταυτόχρονα, οι επιστροφές πρέπει να επιταχυνθούν, μεταξύ άλλων στο πλαίσιο της εφαρμογής της Δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας. Ο ρυθμός των επιστροφών από την Ελλάδα στην Τουρκία παραμένει εξαιρετικά αργός με περίπου 1900 επιστροφές από τον Μάρτιο του 2016, εκ των οποίων περίπου 130 μέσα στο 2019. Ο αριθμός είναι πολύ χαμηλός και όλοι το γνωρίζουμε αυτό. Αυτό το χαμηλό επίπεδο απόδοσης είναι ένα τεράστιο εμπόδιο για οποιαδήποτε πρόοδο. Την ίδια στιγμή, και στον τομέα των επιστροφών, η Ελλάδα δεν είναι και δεν θα μείνει μόνη της.
Ενώ η βελτίωση των διαδικασιών από τις ελληνικές αρχές είναι πολύ σημαντική, η Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή είναι έτοιμη να παράσχει επιχειρησιακή και οικονομική υποστήριξη στην Ελλάδα για τις επιστροφές όχι μόνο στην Τουρκία σύμφωνα με τη Δήλωση ΕΕ-Τουρκίας αλλά και στη χώρα καταγωγής τους με πλήρη σεβασμό στην αρχή της μη-επαναπροώθησης (non-refoulement) και στο κεκτημένο της ΕΕ σχετικά με τις επιστροφές. Αναγνωρίζουμε τις προσπάθειες της Ελλάδας όλα αυτά τα χρόνια σε αυτούς τους τομείς. Έχουν επιτευχθεί πολλά, αλλά πολλά υπολείπονται ακόμη να γίνουν. Η Επιτροπή δεσμεύεται να συνεχίσει τη συνεργασία της με τις ελληνικές αρχές και μαζί με τους Οργανισμούς της, να κινητοποιήσει όλη τη δυνατή υποστήριξη.
Μόνο μαζί, σε πνεύμα εμπιστοσύνης και ενότητας, μπορούμε να βρούμε βιώσιμες λύσεις για το μεγάλο αυτό ζήτημα της μετανάστευσης στην Ευρώπη. Χαιρετίζω τη δήλωση της κας Von der Leyen την προηγούμενη εβδομάδα, όταν ανακοίνωσε ότι ένα νέο σχέδιο για τη μετανάστευση θα υποβληθεί από τη νέα Επιτροπή κατά το πρώτο ή το δεύτερο τρίμηνο του 2020. Στόχος μας πρέπει να είναι να καταστεί αυτό ως ένα μοντέλο για το πώς η μετανάστευση μπορεί να αντιμετωπιστεί με βιώσιμο τρόπο, ανθρώπινη προσέγγιση, αλλά και αποτελεσματικά. Και πιστέψτε με, αυτή Επιτροπή, δημιούργησε ισχυρές βάσεις γι αυτό.
Δευτερολογία
Video: https://youtu.be/MfpvbwkTHj4
Σας ευχαριστώ για αυτή τη σημαντική συζήτηση. Όπως είπα, δεν θα σταματήσουμε να στηρίζουμε την Ελλάδα στην αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων. Δεσμευόμαστε να συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε με τις ελληνικές αρχές και από κοινού με τους Οργανισμούς να κινητοποιήσουμε όλη τη δυνατή υποστήριξη. Χρειαζόμαστε μια κοινή και βιώσιμη λύση.
Σήμερα είναι μια από τις τελευταίες ευκαιρίες για να σας μιλήσω ανοιχτά στο πλαίσιο μιας ολομέλειας, πριν την ολοκλήρωση της θητείας μου. Επομένως, επιτρέψτε μου πρώτα απ 'όλα να σας ευχαριστήσω θερμά για τις προσωπικές και συλλογικές ανταλλαγές που είχαμε, καθώς και για την εξαιρετική συνεργασία, τα τελευταία 5 χρόνια.
Ήταν τιμή και προνόμιο να συνεργαστώ μαζί σας, προκειμένου να εργαστούμε για τους πολίτες μας και να ανταποκριθούμε σε πρωτοφανείς προκλήσεις προς όφελος του κοινού μας σπιτιού, της Ευρώπης. Για να παραδώσουμε μια Ευρώπη πιο ανθεκτική, ασφαλέστερη, αλλά και πιο ανθρώπινη. Να υποστηρίξουμε τις αξίες και τις αρχές στις οποίες βασίζεται η ΕΕ.
Αυτή ήταν μια συνεχής μάχη και θα αποτελέσει και μία πρόκληση για τα επόμενα χρόνια. Διότι, όπως είπα πριν, η μετανάστευση θα μείνει για πολλά χρόνια ακόμα και η Ευρώπη πρέπει να είναι καλύτερα προετοιμασμένη. Αυτό κάνουμε εδώ και πέντε χρόνια. Βρίσκουμε τρόπους για να αντιμετωπίσουμε τις ανησυχίες των πολιτών μας, χωρίς να οδηγούμαστε στην απομόνωση και τον αποκλεισμό.
Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, γιορτάσαμε τα 30 χρόνια από την πτώση του Τείχους του Βερολίνου. Ένα ζήτημα που ήταν μεγαλύτερο από την Ευρώπη, αλλά σημάδεψε και την καρδιά της. Η πτώση του τείχους του Βερολίνου δείχνει τη δύναμη των πολιτών μας και τη δύναμη της αντοχής μας, για να μην εγκαταλείψουμε αλλά για να πιστεύουμε - τόσο ατομικά όσο και ως κοινότητα.
Κανείς μόνος δεν θα μπορούσε να γκρεμίσει το τείχος. Αλλά το κατορθώσαμε από κοινού. Αυτή η συλλογική μας στάση θα μας οδηγεί στο απρόβλεπτο μέλλον. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, ο Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων και ο χώρος Σένγκεν βρίσκονται εδώ και διατηρούν ζωντανό το συλλογικό αυτό πνεύμα. Τα τελευταία 5 χρόνια έχουν δείξει ότι απέναντι σε όλες τις προκλήσεις - τη μετανάστευση, την κλιματική αλλαγή, την τρομοκρατία - μπορούμε να πετύχουμε μόνο εάν συνεργαστούμε σε πνεύμα ενότητας και εμπιστοσύνης.
Οι προκλήσεις της μετανάστευσης και της ασφάλειας δοκιμάζουν το όραμά μας, την αντοχή μας και τη δέσμευσή μας στις ευρωπαϊκές μας αρχές. Αυτό το Κοινοβούλιο αποτελεί θεμέλιο αυτής της επιτυχίας. Είμαι υπερήφανος που μοιράστηκα αυτό το υπέρτατο καθήκον με όλες τις δημοκρατικές πολιτικές δυνάμεις του Κοινοβουλίου.
Ήρθα εδώ πριν από πέντε χρόνια ως φιλοευρωπαίος Έλληνας πολιτικός και επιστρέφω ως ένας αφοσιωμένος, ενεργός πολιτικός της Ευρώπης, αλλά πάνω από όλα ως ένας πεπεισμένος Ευρωπαίος πολίτης.
