Συνέντευξη του Πέτρου Γ. Μολυβιάτη* στο δημοσιοργάφο Μιχάλη Κατσίγερα,
εφημερίδα Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ (24/5/09)
– Ποιες ήσαν -το 1974- οι προοπτικές επιτυχίας της προσπάθειας του Κ. Καραμανλή για ένταξη της Ελλάδος στην ΕΟΚ;
– Η επιτυχία της προσπάθειας του Κων¬σταντίνου Καραμανλή να εντάξει την Ελλάδα στην Ευρώπη κάθε άλλα παρά δεδομένη ήταν το 1974.
Οι αντιρρήσεις που υπήρχαν σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες ήταν πολλές και σοβαρές. Οι χώρες αυτές δεν ήθελαν να μεταφερθούν μέσα στην Ευρώπη τα προβλήματα της Ελλάδας με την Τουρκία και το Κυπριακό, εθεωρούσαν ότι η Ελλάδα θα αποτελέσει μεγάλο οικονομικό βάρος για την Ευρώπη και επικαλούντο ακόμη και το επιχείρημα ότι η πλειοψηφία των Ελλήνων – έτσι όπως την εξέφραζαν τα κόμματα της τότε αντιπολίτευσης – ήταν εναντίον της ένταξης. Το κλίμα αυτό εξέφρασε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Commission) η οποία εξέδωσε αρνητική γνωμοδότηση στην αίτηση της Ελλάδος για ένταξη που υπεβλήθη τον Ιούνιο του 1975. Είναι γνωστή άλλωστε η δήλωση του τότε Καγκελάριου της Γερμανίας Helmut Schmidt, ο οποίος είπε, όταν πληροφορήθηκε ότι η Ελλάς υπέβαλε αίτηση ένταξης ότι η Ελλάς θα μπει στην Ευρώπη πάνω από το πτώμα του. Και πιστεύω ότι δεν είναι υπερβολή να λεχθεί ότι ο Κων¬σταντίνος Καραμανλής έβαλε την Ελλάδα στην Ευρώπη σε πείσμα της πλειοψηφίας και των Ευρωπαίων και των Ελλήνων.
– Τι προσδοκούσε ο Κ. Καραμανλής από τους ισχυρούς της δυτικής Ευρώπης;
– Την εποχή εκείνη της ΕΟΚ των εννέα μόνο μελών, κυριαρχούσε ο λεγόμενος γαλλογερμανικός άξονας. Ό,τι συναπεφάσιζαν οι ηγέτες των δύο αυτών χωρών – ο Πρόεδρος Valery Giscard d’ Estaign και ο καγκελάριος Helmut Schmidt – αποτελούσε και την πολιτική της ΕΟΚ. Σ’ αυτούς τους δύο ηγέτες απέβλεψε αρχικά ο Κωνσταντίνος Καραμανλής
για να ανατρέψει την άρνηση της Commission και να προωθήσει την υπόθεση της ένταξης της χώρας μας. Και το επέτυχε. Ο κ. Valery Giscard d’ Estaign απεδέχθη την πρόταση του Κωνσταντίνου Καραμανλή να γίνει η Γαλλία ο ανάδοχος της ένταξης της Ελλάδος. Και ο κ. Helmut Schmidt όχι μόνο εγκατέλειψε την αρχική αρνητική του στάση, αλλά και έγινε στην πορεία ειλικρινής και στενός φίλος του Κωνσταντίνου Καραμανλή και αποφασιστικός υποστηρικτής της εντάξεων μας.
– Τι τον προβλημάτιζε περισσότερο στην προσπάθεια του για την ένταξη, σε σχέση με τη θέση της χώρας, στο διεθνές γίγνεσθαι;
– Το 1974 η Ελλάδα είχε βέβαια πολλά προβλήματα. Όμως το πιο οξύ, το πιο έντονο και το πιο άμεσο ήταν η ασφάλεια της χώρας λόγω της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο, της κρίσεων στις Ελληνοτουρκικές σχέσεις, της καταστάσεως των Ενόπλων Δυνάμεών μας και της διεθνούς απομονώσεως στην οποία είχε οδηγήσει τη χώρα η δικτατορία. Η κατοχύρωση της ασφάλειας της Ελλάδας ήταν λοιπόν η πρώτη προτεραιότητα του Κωνσταντίνου Καραμανλή την εποχή εκείνη. Και η ταχεία προώθηση της εντάξεως ήταν ένας από τους βασικούς τρόπους ενισχύσεως της διεθνούς θέσεως και του κύρους της χώρας και – κα¬τά προέκταση – και της ασφάλειάς της. Βεβαίως η ένταξη είχε και πολλούς άλλους στόχους, πέραν της ασφάλειας.
-Ποια ήσαν τα βασικά πολιτικά επιχειρήματα του Καραμανλή, έναντι των δυτικοευρωπαίων συνομιλητών του;
– Η βασική θέση του Κωνσταντίνου Καραμανλή έναντι των συνομιλητών του ήταν ότι δεν μπορούσε να υπάρξει Ευρώπη χωρίς την Ελλάδα για λόγους ιστορικούς, πολιτιστικούς και γεωπολιτικούς. Η Ευρώπη οφείλει ακόμα και το όνομά της στην Ελλάδα, η Ελλάδα – μαζί με τη Ρώμη – αποτελούν τα θεμέλια του Ευρωπαϊκού πολιτισμού και η Ελλάδα ενισχύει την αναγκαία μεσογειακή διάσταση της Ευρώπης, που δεν πρέπει να είναι μόνο μια λέσχη των πλουσίων του Βορρά. Πέραν όμως από τα επιχειρήματα, αυτό που έπειθε και έκλινε τελικά την πλάστιγγα ήταν η προσωπικότητα και το κύρος του Κωνσταντίνου Καραμανλή και κυρίως η εμπιστοσύνη που ενέπνεε στους Ευρωπαίους ηγέτες. Ο κ. Valery Giscard d’ Estaign έχει δηλώσει δημόσια άλλωστε, ότι στην Ευρώπη δεν μπαίνει η Ελλάδα αλλά ο Κωνσταντίνος Καραμανλής.
– Πώς χαρακτήριζε ο ίδιος την επιτυχία του να εντάξει την Ελλάδα στην ΕΟΚ;
– Ο Κωνσταντίνος Καραμανλή5 πίστευε ότι η Ελλάδα υπέφερε πάντοτε από τρεις μεγάλες πληγές: τη φτώχεια, την ανασφάλεια και τον ανώμαλο πολιτικό βίο. Με την ένταξη της χώρας στην Ευρώπη επεδίωκε να λύσει μια για πάντα και τα τρία αυτά μεγάλα προβλήματα και πίστευε ότι η
Ελλάδα θα είχε πλέον ευημερία, ασφάλεια και δημοκρατία. Και πιστεύω ότι τα επέτυχε και τα τρία σε πολύ μεγάλο βαθμό. Μπορεί η Ευρώπη να μην έχει οργανώσει ακόμα την άμυνά της, αλλά η Ελλάδα μέσα στην Ευρώπη είναι προφανώς ασφαλέστερη. Μπορεί να έχουμε οικονομική κρίση, αλλά το βιοτικό επίπεδο στην Ελλάδα είναι το υψηλότερο που είχαμε ποτέ στην ιστορία μας. Μπορεί πολλά να λέγονται για την ποιότητα της δημοκρατίας μας, αλλά κανείς δεν αμφισβητεί τη σταθερότητά της. Και αυτά τα επιτεύγματα θα εξασφαλίζονται όλο και περισσότερο στο μέλλον, καθώς θα προχωράει η ενοποίηση της Ευρώπης. Και θυμάμαι πολύ καλά ότι τη στιγμή που πληροφορήθηκα ότι έληξε επιτυχώς η διαπραγμάτευση για την ένταξη, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής δεν μπόρεσε να συγκρατήσει το δάκρυ του. Και πιστεύω ότι ήταν ένα δάκρυ ανακουφίσεων και ικανοποιήσεων πως επιτέλους είχε εξασφαλίσει το μέλλον της πατρίδας του.
* Ο κ. Πέτρος Γ. Μολυβιάτης είχε το προνόμιο να εργασθεί πλάι στον Κωνσταντίνο Καραμανλή από το 1974 έως το 1995. Διπλωματικός του σύμβουλος κατά την κρίσιμη περίοδο μετά την Μεταπολίτευση και γενικός διευθυντής του Πολιτικού Γραφείου του Πρωθυπουργού έως το 1980 έχει -και ως δρών πρόσωπο- άμεση γνώση των προσπαθειών του Έλληνα πολιτικού ηγέτη για την ένταξη της Ελλάδος στις Ευρωπάϊκές Κοινότητες. Στη συνέντευξή του που ακολουθεί εξηγεί πόσο δύσκολο ήταν να αποδεχθούν οι Ευρωπαίοι, και ιδίως ο κυρίαρχος τότε γαλλογερμανικός άξονας, την ελληνική υποψηφιότητα, κυρίως σε σχέση με το Κυπριακό και την ένταση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, και ποία ήσαν τα επιχειρήματα του Καραμανλή έναντι των ισχυρών συνομιλητών του.
«Η ανάρτηση των άρθρων με ιδιαίτερο ενδιαφέρον δεν σημαίνει και απόλυτη ταύτιση με το περιεχόμενο των ιδεών του αρθρογράφου. Τα άρθρα αξιολογούνται ως ενδιαφέροντα για προβληματισμό.»